Bilzen

Bilzen

Start : Aan het station van Bilzen

Afstand : 32 km

Bewegwijzering : Knooppunten Limburg

GPS : Treinstation 3740 Bilzen

DE ROUTE :

85-108-109-110-107-111-112-113-86-89-68-85

Bilzen is de ideale uitvalsbasis voor een stevig rondje Haspengouw. Je inspanningen worden beloond met passages door Tongeren, langs het wijnkasteel Genoels-Elderen en Alden Biesen.

Op de route :

--Stadhuis

Bilzen gaat prat op zijn fraaie stadhuis; het is dan ook een parel van Maaslandse stijl. Er is een pui met dubbele trap, de voorgevel is van Maaslandse kalksteen. In 1998 werd het interieur grondig gerenoveerd en aangepast aan de noden van nu. In het stadhuis vind je ook het toeristische infokantoor, ideaal om hier je uitstap in Bilzen en omgeving aan te vatten. In het stadhuis is ook het meetingpoint van Jazz Bilzen - The Legend gevestigd. Een interactieve zuil geeft hier meer uitleg over Jazz Bilzen; hij bevat een fotoalbum met een aantal markante foto's en de affiches van elke Jazz Bilzen-editie.

--Sint-Mauritiuskerk

De Sint-Mauritiuskerk vind je in het centrum van Bilzen net achter het stadhuis. Het is een hallenkerk, wat je niet zo vaak ziet in deze streek. Na een volledige vernieling in 1636 werd de kerk in barokke stijl heropgebouwd. In de 19de eeuw werd de kerk nog eens verbouwd, ditmaal in neogotische stijl. In 1995 werd ze heringericht en de laatgotische beeldenschat gecombineerd met barokke elementen. Let op de mooie glasramen met de rijke kleuren en het moderne schilderwerk. Onder de toren vind je een tentoonstelling waar ook de befaamde landcommanderij Alden Biesen aan bod komt. Er werd ook een nieuw Brammertz-orgel geplaatst. De kerk is elke dag geopend van 8.30 tot 17 u.

--Dekenij

De dekenij (1840-1841), een ontwerp van provinciaal architect Lambert Jaminé, staat op grond die aan de landcommanderij Alden Biesen toebehoorde. Het gaat om een ruim classicistisch gebouw. Binnen vind je een 19de-eeuwse eikenhouten steektrap met balustrade, stucplafonds met sierlijsten en rozetten en op de benedenverdieping originele cementtegelvloeren. In een latere fase werd in de voortuin een orangerie gebouwd. Het gebouw, dat sinds 2000 leegstond, werd in 2012 gerestaureerd en opnieuw in gebruik genomen als dekenij.

--Bilzen

Bilzen is een charmant stadje aan de bovenloop van de Demer in het hart van Limburg. Het ligt aan de E313 Hasselt-Luik en op korte afstand van Genk, Tongeren en Maastricht. Bilzen telt maar liefst dertien deelgemeenten; niet te verwonderen dat hier heel wat te zien en te beleven valt. De stad is vooral bekend om het machtige kasteel van Alden-Biesen in de deelgemeente Rijkhoven, maar ook het centrum van Bilzen heeft enkele mooie monumenten bewaard. Op het grondgebied van Bilzen bevinden zich diverse natuurreservaten, parken en bosgebieden.

--Paalsteen

Op de hoek van de Bovenstraat met de Kattenveldstraat staat een paalsteen. Archeologen in spe kunnen alvast op zoek naar volgende inscripties in de gerestaureerde grensmarkering uit 1685: STA MRA en STE LBT. Iedereen uit de 17e eeuw wist meteen dat dit verwees naar ‘Sancta Maria’ en ‘Sancte Lamberte’.

--Kluis van Vrijhern

Bijna 350 jaar woonden er kluizenaars in het gehucht Vrijhern. In 1904 ruilde de laatste kluizenaar zijn eenzaam bestaan in het lemen huis voor een contemplatief leven bij de minderbroeders in het klooster van Rekem. Let ook op de diervriendelijke Sint-Franciscuskapel op de parking: er zijn gaten voor duiven en aan weerszijden stalletjes voor geiten en schapen.

--Romeinse stadswallen

Veel kans om in Vlaanderen een oude Romeinse stadsmuur te zien heb je niet, maar in Tongeren kan het gelukkig wél. Aan de rand van de oude Tongerse stadskern bevinden zich resten van de ooit 4544 meter lange, 2de-eeuwse stadsmuur. De muur, die destijds circa 6 meter hoog was, werd op regelmatige afstanden versterkt met ronde torens en aan de buitenkant beschermd door verdedigingsgrachten. Op de plaats van de toegangswegen stonden monumentale poorten. Vanaf de middeleeuwen werd de Romeinse stadsmuur gesloopt. Momenteel rest alleen nog de muurkern die bestaat uit ruwe silexblokken. Langs de muur werd een wandelweg aangelegd die je meeneemt naar het verleden, van de Bilzer- tot de Luikersteenweg.

--Ben's Café

Zowel binnen als buiten op het overdekte (in de winter verwarmde) terras is het aangenaam zitten. Zowel dranken als maaltijden (snacks of uitgebreid) zijn verzorgd. Voor de grote honger zit je hier zeker goed. De bediening is, ondanks dat het er heel druk kan zijn, vrij vlug en vriendelijk.

--Tongeren

Tongeren ligt in zuidelijk Limburg in het hart van het glooiende landschap van Haspengouw, vlak bij de grens met Wallonië. Op toeristisch gebied is het ongetwijfeld een van de rijkste steden van de provincie. De Romeinse en middeleeuwse bouwwerken zijn geïntegreerd in het stedelijke weefsel. Elke zondagochtend wordt in Tongeren de grootste antiek- en brocantemarkt van de Benelux gehouden. De geschiedenis van Tongeren begint enkele jaren voor onze tijdrekening toen de oprukkende Romeinse legioenen in Tongeren een militair kamp oprichtten. De nederzetting kreeg de naam Atuatuca Tungrorum, naar de volksstammen in de buurt, en groeide op korte tijd uit tot een bloeiend handelscentrum. De stad in het noorden van Gallië was goed gelegen aan een knooppunt van handelswegen en bereikte in de 2de eeuw haar grootste oppervlakte. Van de 4,5 km lange muur die toen rond de stad werd gebouwd zijn op sommige plaatsen nog ruïnes zichtbaar. Ondanks de tanende macht van Rome en de dreiging van Germaanse invallen werd Tongeren voor korte tijd de eerste bisschopsstad in de Nederlanden. Na een langdurige terugval verwierf de stad in de 13de eeuw opnieuw haar vroegere status als handelscentrum. Op de ruïnes uit de Romeinse tijd verrees een middeleeuwse stad, omgeven door een omwalling met stevige stadspoorten. Talrijke kloosterorden vestigden zich binnen de muren. In de 17de eeuw werd een groot deel van de stad in de as gelegd door Franse troepen, waardoor een veel van het historisch erfgoed voorgoed verloren ging. Een bezoek aan Tongeren begint meestal op de Grote Markt aan het standbeeld van Ambiorix, de beroemde aanvoerder van de Eburonen, die het verzet tegen de Romeinse overheerser symboliseert. De Onze-Lieve-Vrouwebasiliek bezit een schat aan sculpturen en religieus edelsmeedwerk. Ook een bezoek aan het Provinciaal Gallo-Romeins museum mag niet ontbreken. Daar worden de belangrijkste archeologische vondsten uit Tongeren en de wijde omgeving op een moderne manier tentoongesteld.

--Brasserie Bazilik

Dit voormalige kanunnikenhuis heeft alles om het je naar de zin te maken. Een open, ruim en trendy etablissement waar iedereen, jong, oud, zakenlui, families, driedelig pak of jeans, welkom is. Er is ontbijt voor ochtendmensen en er zijn hapjes voor nachtraven. De dranken zijn verzorgd, de bediening vriendelijk en het eten is hemels. Alleen al de kaart doet je watertanden! Uitstekende prijs-kwaliteitverhouding.

--Gallo-Romeins Museum

Ontdek het verhaal van de mens in de regio Limburg, van de prehistorie tot het einde van de Romeinse tijd. Kijk naar meer dan 2000 authentieke objecten. Leer over het verre verleden via educatieve films, levensechte figuren en prachtige maquettes. Geniet samen met je kinderen van toffe animaties. Bezoek ten slotte het museumcafé en loop even langs in de shop met een groot boekenaanbod over het verre verleden. The European Museum Forum riep het Gallo-Romeins Museum uit tot 'museum van het jaar 2011', een onderscheiding voor het beste nieuwe of onlangs gerenoveerde museum in Europa. De jury prees de fijne manier waarop het museum jong en oud weet te boeien voor de wereld van het verre verleden.

--Schatkamer van de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek - Basilica museum

In de schatkamer van de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek, ondergebracht in de voormalige kapittelzaal, kun je je vergapen aan een van de rijkste verzamelingen religieuze kunst in België. Religieuze gebruiks- en kunstvoorwerpen, van de Merovingische periode tot en met de 19de eeuw, worden in de schatkamer tentoongesteld. De blikvangers zijn een romaans Christushoofd en een gouden Merovingische gesp.

--Onze-Lieve-Vrouwebasiliek

De prachtige, monumentale Onze-Lieve-Vrouwebasiliek met haar 64 meter hoge toren heerst als een fiere dame over het Tongerse stadsbeeld. Het huidige gotische kerkgebouw werd op de plaats van de oude romaanse kerk gebouwd. De bouwwerkzaamheden duurden maar liefst drie eeuwen, van 1240 tot 1544. In de 19de eeuw werden aan de kerk nog wijzigingen aangebracht. De basiliek bevat talrijke waardevolle kunstvoorwerpen, onder meer een 14de-eeuwse paaskandelaar en koorlezenaar, een 16de-eeuws Antwerps retabel en een Le Picardorgel uit de 18de eeuw.

--Stadhuis

Op de prachtig heraangelegde markt van Tongeren kun je gewoonweg niet naast het imposante stadhuis kijken! Het huidige stadhuis, gebouwd tussen 1737 en 1750 naar het ontwerp van de Luikse architect Pascal Barbier, werd opgericht op de plaats van de voormalige lakenhal. In het statige classicistische pand herken je een voorbeeld van de 18de-eeuwse Maaslandse bouwstijl. Loop zeker ook eens naar binnen! Het interieur bevat Luiks meubilair, schilderijen en stucwerk in Lodewijk XV-stijl. Het gebouw is wel alleen te bezoeken tijdens tentoonstellingen.

--Standbeeld Ambiorix

Dit bronzen beeld van Ambiorix, de koning van de Eburonen, is van de hand van Jules Bertin. Het herinnert aan de nederlaag die deze Gallische aanvoerder de Romeinen toebracht in 54 v.C. Het voetstuk heeft de vorm gekregen van een prehistorische dolmen. Ambiorix heeft de linkerhand op de borst, in de rechterhand houdt hij een strijdbijl vast. Onder aan zijn voeten liggen de wapens van zijn verslagen tegenstanders. Het heroïsche beeld werd in 1866 onthuld, in aanwezigheid van koning Leopold II. In 1994 werd het beeld grondig gerestaureerd en kreeg het zijn huidige donkere kleur.

--Romaanse kloostergang

Aan de oostzijde van de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek bevindt zich de 12de-eeuwse romaanse kloostergang. Die kloostergang werd in de 13de eeuw verbouwd tijdens de verlenging van het gotische koor van de basiliek. De grafstenen en de hoekkapellen zijn van latere datum.

--Begijnhofmuseum Beghina

Het museum is ondergebracht in een authentieke begijnenwoning uit 1660 en geeft een beeld van de vervlogen wereld van de begijnen. De begijnen zijn weliswaar verdwenen, maar hun leven in de Lage Landen wordt toegelicht aan de hand van thematentoonstellingen, authentieke objecten en levensecht beeld-, film- en tekstmateriaal. Als afsluiter kun je genieten van een begijnenbiertje in de woonkelder.

--Herberg De Pelgrim

Hier kun je op het terras aangenaam verpozen maar ook binnen in dit authentieke gebouw uit 1632 dat vroeger midden in het begijnhof stond. Je geniet er van verzorgde dranken, kleine snacks, slaatjes en uitgebreidere gerechten van de kaart.

--Brasserie Infirmerie

Dat begijnen vrouwen van de wereld waren, bewijst het Brouwhuis, de voormalige brouwerij, in de Sint-Ursulastraat. Daarnaast de prachtige infirmerie, oorspronkelijk zieken- en gastenverblijf. Ook op vandaag is het een oord van barmhartigheid: de dorstigen worden er gelaafd en de hongerigen gevoed.

--Moerenpoort

De Moerenpoort uit 1379 is een prachtige toegangspoort naar het verleden. Het is de enige van de zes middeleeuwse stadspoorten die nog overeind staat. Poorten en muren hadden niet alleen een militaire functie maar vertegenwoordigden ook de symbolische kracht van de stad. Franse troepen verwoestten de vijf andere poorten in de 17de eeuw. De Moerenpoort werd voor het eerst gerestaureerd in 1892. Na de restauratie in 1958 werd deze stadspoort ingericht als wapenmuseum. Onlangs werd de poort opnieuw gerestaureerd en kreeg ze een hernieuwde museale opstelling. Ontdek alles over het militaire verleden van Tongeren. Bovendien kun je boven op de toren genieten van een prachtig uitzicht op de stad en de omgeving.

--Begijnhof en begijnhofkerk

Schilderachtige huisjes, gezellige pleintjes, uitnodigende terrasjes... Het Begijnhof in Tongeren herbergt het allemaal. De smalle straatjes en de mooi gerestaureerde panden leiden de bezoeker door een van de oudste begijnhoven in de Nederlanden. Het oorspronkelijke begijnhof bevond zich in de omgeving van de huidige Kogelstraat. In 1257 werd aan de Jeker, in de omgeving van de Moerenpoort, een nieuw begijnhof binnen de stadswallen opgericht. Zo ontstond het huidige straatbegijnhof, dat tijdens de grote brand van 1677 grotendeels gespaard bleef. De Sint-Catharinakerk, ook wel begijnhofkerk of paterskerk genoemd, is een van de oudste kerken van de stad. Deze vroeggotische kerk uit 1294 werd in de loop van de eeuwen meermaals verbouwd. In 1998 werd het begijnhof opgenomen op de UNESCO-lijst van het werelderfgoed. Met een geschiedenis van 750 jaar ademen de lieflijke straatjes rust en nostalgie uit. Ook binnen biedt de kerk je heel wat schoonheid: de Sint-Catharinakerk bezit een rijke verzameling kunstvoorwerpen, onder meer een preekstoel uit 1711 in Lodewijk XIV-stijl en een 17de-eeuws schilderij van Gaspar de Craeyer.

--Café 't Poorthuis

Tongeren blikt terug op het rijk verleden met de legendarische Ambiorix. Natuurlijk kon een eigen drank voor die 'dappere strijder' niet uitblijven en zo ontstond op initiatief van het duo Bart Durlet en Davy Daniëls naar aanleiding van de Kroningsfeesten in 2009 een eigen Tongers stadsbier: de Amburon, een artisanaal natuurbier van hoge gisting. Dit bier vloeit bij momenten rijkelijk in Café 't Poorthuis, een gezellige kroeg die je ontdekt aan de Moerenpoort, een van de fraaiste plekken van de schitterend bewaard gebleven stadsomwalling. De Amburon wordt er van het vat getapt. Het interieur is gezellig en stijlvol en foto's van vaste klanten - zij het dan uit hun kindertijd - sieren er de wanden. Een origineel idee. Waarbij de mannen rechts en de meisjes links hangen. Ook de bekendste inwoner - na Ambiorix - Patrick Dewael kreeg er een plaatsje. Maandelijks maakt de stadsfotograaf (en stamgast) Henri Savenay er een originele foto van een stamgast.

--Antiekmarkt

Antiek, brocante, kunst met grote en nog veel meer met kleine ‘k’, oude hebbedingetjes, bestofte prullaria... Van de Moerenpoort tot de Maastrichterstraat stellen elke zondagvoormiddag meer dan 300 antiekventers hun waren tentoon op de grootste antiekmarkt van België. Wie echt zaakjes wil doen, komt best vroeg, vanaf 6 uur.

--Stadspark De Motten

Stadspark De Motten, ooit een moerassige plek in de Jekervallei, strekt zich uit van de vroegere stadsmuren tot het cultureel centrum De Velinx. Er wordt volop werk gemaakt van de herinrichting van het gebied tot een rustige haven voor wandelaars, sporters (Finse piste voor joggers, atletiekstadion, tennis) en spelende kinderen (speeltuin, verkeerspark).

--De Kevie

Dit park van 200 ha groot herbergt bijzondere fauna en flora en verrassende bewegwijzerde wandelroutes. De vegetatie is zeer divers; er zijn zowel hooilanden, moerassen als venige gebieden. De Kevie is door haar waardevolle flora en fauna en ligging in de Jekervallei een van de belangrijkste natuurgebieden van Haspengouw. Meer dan 300 plantensoorten komen er voor, waaronder orchideeën, waterviolier en pijlkruid. Onder de diersoorten vermelden we broedvogels, en verscheidene vis- en amfibieënsoorten. De Kevie is een van de drie onderdelen van het Landschapspark van de Oostelijke Jeker. De beide andere omvatten vooral rietmoerassen en staan bekend onder de namen Groot Meers en Hardel. In het gebied zijn verschillende wandelingen mogelijk (brochure te verkrijgen bij Toerisme Tongeren).

--Sint-Martinuskerk

Deze kerk heeft een geschiedenis van verbouwingen. Ze bezit nog resten van de romaanse kerk uit de 11de-12de eeuw. In de 15de eeuw werd dan het huidige gotische koor gebouwd en in 1561-1569 werden de zijbeuken verbouwd. Sedert de late 19de eeuw onderging de kerk opnieuw een aantal restauraties. Een 'pièce unique' is de apostelbalk (ca. 1500) die de koorwanden verbindt en waarop je alle apostelen kunt bewonderen.

--Wijnkasteel Genoels-Elderen

Het sierlijke, neoclassicistische kasteel van Genoels-Elderen dateert van 1750. Het is het grootste wijnkasteel van het land en het verwelkomt jaarlijks 20.000 bezoekers. De huidige eigenaar, Jaap van Rennes, kocht het begin jaren negentig van de vorige eeuw en legde een wijngaard aan. Het kasteel wordt nu omringd door de grootste wijngaarden in België en door een park met bijzondere boomsoorten, een rozentuin en een heerlijke proeftuin met twintig verschillende druivensoorten. Er worden zeven wijnen geproduceerd: drie witte (Chardonnay Goud, Chardonnay Blauw en Chardonnay Wit), een rode (Pinot noir Rood) en drie mousserende wijnen (Zwarte en Zilveren Parel, sinds november 2008 ook Rose Parel). Er worden voorts drie soorten eau de vie geproduceerd. Het domein is uitsluitend toegankelijk onder leiding van ervaren gidsen: je kunt wijnkelders en bijgebouwen bezoeken.

--Apostelhuis

Je moet hier zeker binnengaan. Het is een wandel- en fietsvriendelijk cafe. Je kan er terecht voor een pint of ander drankje, een kleine vlugge hap of zelfs uitgebreider tafelen. Je kan hier ook fietsen huren!

Fietsonthaal- en servicepunt Landcommanderij Alden Biesen

--Landcommanderij Alden Biesen

Heb je af en toe behoefte aan een stevige portie cultuur? Dan kun je het hele jaar door terecht in de landcommanderij Alden Biesen. Een plek met een rijk verleden, nu een cultuurcentrum van de Vlaamse overheid. Het aanbod van activiteiten is bijzonder gevarieerd: van een internationaal vertelfestival en een bloemschikhappening tot een Schots weekend en oude muziek. Een extra troef is het prachtige domein met zijn tuinen en historisch interessante gebouwen. Alden Biesen is 56 ha groot; daarmee is het het grootste kasteelcomplex van de Euregio. Een ware schat, die ook wandelaars zal bekoren. In april staan in Haspengouw de boomgaarden volop in bloei. Bij het bezoekerscentrum van de Landcommanderij kun je deelnemen aan een reeks begeleide bloesem- en aperitiefwandelingen.